Çocuğunuza sorumluluk duygusunu kazandırmak için çocuğunuzun cesaretlendirici ve destekleyici ortam ve ebeveyn tutumlarına ihtiyacı vardır. Böyle bir ortamda ve ebeveyn tutum desteğiyle çocuklar kendi kendine yetebileceğini, kendini yönetebileceğini görebilir. Bu şekilde de çocukların kendine olan güveni gelişecektir.
Çocuğunuza koruyucu bir ortam sağlar ve herşeyi onun yerine siz yaparsanız bağımsız bir birey olmasını engellemiş olursunuz.
Okula giderken çantasını kendi taşısın, ayakkabısını kendi bağlasın, yemeğini kendi yesin, arkadaşları ile kavga ettiğinde çözüm siz olmayın. Çocuğunuz sorumluluklarını aşama aşama öğrenmediğinde olgunlaşamayacak ve üzerine yüklenen görevler ağır gelecektir.
Gereğinden fazla korumacı davranarak, sorunları ile başbaşa bırakmayarak gelişimini engellemiş olursunuz. Yarar yerine çocuğunuza zarar vermiş olacaksınız. Unutmayın ki bir çocuk her yaş grubunda kendi başına bir çok şeyin üstesinde gelebilecek yeterliliğe sahiptir.
Çocuğunuzun kendi kendine yetebilen, çalışkan ve becerikli bir birey olmasını istiyorsanız, onu görev ve sorumlulukları ile yalnız bırakmalısınız. Böylece kendini tanıyacak ve yönetmeyi öğrenecektir. Dilediği gibi giyinen, dilediği resmi yapan, yemeğini sizin gözetiminiz haricinde baskısız yiyen, kendisine saygı gösterilen çocuk kendini önemli ve değerli hisseder. Kendini önemli hisseden ve kendine güveni olan çocuk yeni denemelere ve başarılara yönelecektir.
Çocuğunuza yaşına uygun sorumluluklar vermelisiniz. 3-4 yaşında bir çocuk elini yüzünü kendi yıkayabilir, kendi yemeğini kendi yiyebilir. 6 yaşındaki bir çocuk odasını, yatağını toplayabilir, kendi başına yıkanabilir. 16 yaşında ki bir genç ise bir çok sorumluluğu yerine getirebilir.
Öneriler;
- Çocuğunuzun seçim yapmasına ve kendi fikirlerini dile getirmesine izin verin, destekleyin.
- Çocuğunuzun gün boyunca nelerden sorumlu olduğunu açık bir dille anlatın.
- Sorumluluklarını evin görünen bir bölümüne asabilir ve yaptıkça yanına işaret koyabilirsiniz. Böylelikle çocuğunuzda sorumluklarını sürekli görerek unutmayacaktır.
- Sorumlukluklarını yerine getirdiğinde takdir etmeyi ihmal etmeyin.
- Çocuğunuz sorumluklarını yerine getirmediğinde bunun doğal sonuçlarına katlanmasına izin verin. Odası dağınıksa siz toplamayın. Odasındaki çöpler biriktiyse onun yerine siz atmayın. Sizin için zor olacaktır ama çocuğunuzu büyütecek ve geliştirecektir.
Çocuğunuza sorumluluk kazandırmak sabır isteyen yorucu bir uğraştır. Tutarlı olmanız çok önemlidir. Aksi takdirde çocuğunuz nasıl davranması gerektiğini bilemez. Kararlı, gerçekçi olduğunuzda çocuğunuz durumun ciddiyetini anlayacaktır.
Sorumluluk
yavaş yavaş öğrenilen bir süreçtir. Sorumluluk almakta başarılı
olan bireyler yeteneklerine ve kendilerine daha fazla güvenir.
Sorumlu davrandığı için olumlu tepki alan çocuklar kendi
hareketlerinden sorumlu olmaya daha fazla istekli olurlar.
Bu
şekilde yetiştirilen çocuklar, hayat boyu karşılarına çıkacak
zorluklara karşı daha dayanıklı olacaklardır.
Psikolog Çiğdem Doğan
